XVII-wieczną polichromię odkryto w kolegiacie świętego Marcina w Opatowie. Przedstawia patrona? Zobacz zdjęcia i wideo

O tym, że cenna polichromia z XVII wieku znajduje się w północnej części przybudówki kościoła wiadomo już od 2010 roku, kiedy to prowadzone były pierwsze prace związane z odrestaurowaniem tej części kolegiaty.
- Tutaj już pracowaliśmy kilkanaście lat temu, odsłaniając jedną ścianę z przedstawieniem świętego Marcina – mówi Paweł Osełka z Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki z Kielc.

Fresk ten przedstawia scenę dzielenia się Marcina, młodego żołnierza, płaszczem z klęczącym żebrakiem. Malowidło znajduje się w kapitularzu, gdzie w tej chwili prowadzone są kolejne prace.

Polichromia, którą teraz udało się odsłonić powstała najprawdopodobniej w I połowie XVII wieku.
- Teraz te prace dotyczą całego pomieszczenia. Na ścianach i sklepieniu próbujemy odsłonić to malarstwo – wyjaśnia konserwator.
Praca nie jest łatwa, bowiem malowidło znajduje się pod grubą warstwą tynku oraz wieloma warstwami farby. - Polichromia została dość mocno naruszona, ponieważ porobiono nasieki, czyli takie dziury w ścianach, żeby położyć warstwę tynku, by dzięki temu lepiej się trzymał. To oznacza, że tę dekorację malarską mamy mocno zniszczoną – wyjaśnia Paweł Osełka.

Wstępne ustalenia wskazują na to, że polichromia przedstawia sceny z życia świętego Marcina, co oznacza, że całe pomieszczenie jest poświęcone patronowi kolegiaty. - Prawdopodobnie, bo wymaga to dodatkowych badań – mówi konserwator.

- Być może są to sceny z życia świętego Marcina, który jest przedstawiony w kilku ujęciach, być może ze swojego życia

– dodaje.

Prace konserwatorskie obecnie trwają w trzech pomieszczeniach w północnej części przybudówki, czyli w kapitularzu, skarbcu oraz pomieszczeniu pod wieżą. Już wiadomo, że w dwóch z nich znajdują się malowidła.

- W skarbcu również znajduje się polichromia. Ona już była kiedyś częściowo odsłonięta na ścianie zachodniej, ale teraz odsłaniamy tynki w poszukiwaniu malarstwa. Już wiemy, że tylko na tej ścianie była dekoracja malarska. Mamy szczątkowe fragmenty polichromii z około XVI wieku – mówi Paweł Osełka.

W czasie prac na ścianie północnej kościoła została także odsłonięta pierwotna ściana kościoła.
- To są ciosy kamienne z piaskowca. Ta ściana, pierwotnie po wybudowaniu romańskiej kolegiaty, stanowiła zewnętrzną ścianę kościoła. To są ciosy, które kiedyś można było oglądać z zewnątrz kościoła. Później, w XVI wieku znalazły się wewnątrz kościoła, po wybudowaniu tej przybudówki – wyjaśnia Paweł Osełka.

Ksiądz Michał Spociński, proboszcz parafii świętego Marcina w Opatowie zaznacza, że trwające prace to powrót do korzeni.
- Właściwie odkrywamy korzenie kolegiaty z XII wieku. Ciosy zewnętrzne, które wydobywane są spod tynku, pokazują nam oryginalną część, jak wyglądała zewnętrzna strona kolegiaty – mówi ksiądz. Dzięki tym odkryciom możemy poznać historię i przeszłość kolegiaty. Kościół stanowi wielką tajemnicę dla badaczy. - Jestem tutaj 22 lata i przy pracach ciągle coś nowego odkrywamy. Przypuszczam, że to jeszcze nie koniec, jest wiele prac do wykonania i pewnie zostaniemy jeszcze nie raz zaskoczeni jej pięknem, które skrywa – dodaje ksiądz.

Po zakończonych pracach w tym miejscu swoje miejsce znajdą zbiory biblioteki kolegiackiej.
- Dzięki pracom uda się przygotować tę część kościoła na pomieszczenia biblioteczne i muzealne. To jest dla nas też wielkie wyzwanie. Za rok będziemy przeżywać 700-lecie istnienia biblioteki. Wiemy, że w tym czasie już był scholastyk, więc już musiała być szkoła, musiała być biblioteka. To 700 lat też nas zobowiązuje, żeby ta biblioteka tak bardzo cenna, posiadająca znamienite dzieła inkunabułów, starodruków, rękopisów, gdzie są dokumenty i papieskie i królewskie i biskupie, żeby ona została przywrócona do pełni życia, żebyśmy mogli poznawać historię naszej ojczyzny, ale także naszego Opatowa – mówi proboszcz kolegiaty ksiądz Michał Spociński.

Jeśli prace pójdą zgodnie z planem, wiosną przyszłego roku będziemy mogli zobaczyć odrestaurowane pomieszczenia oraz zbiory biblioteki.