Poznaj życiorysy wybitnych postaci podziemia niepodległościowego związanych z regionem radomskim - prezentujemy je przy zdjęciach w galerii:
Żołnierze Wyklęci w regionie radomskim
O radomskich Żołnierzach Wyklętych mówi wydana w 2021 roku książka pod redakcją doktora Krzysztofa Busse, pracownika radomskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej „Radomskie życiorysy: Żołnierze Wyklęci”. Milowy krok w przywracaniu dobrego imienia żołnierzom drugiej konspiracji podjął 14 marca 2001 roku Sejm RP przyjmując uchwałę uznającą, że organizacja „Wolność i Niezawisłość”, kontynuatorka Armii Krajowej dobrze zasłużyła się Ojczyźnie. Kilka miesięcy później, 10 czerwca 2001 roku, odsłonięty został w Radomiu pierwszy w Polsce pomnik poświęcony Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość.
W kolejnych latach podejmowano wiele inicjatyw lokalnych, jednak dopiero w 2009 roku w przestrzeni publicznej pojawiła się oficjalnie po raz pierwszy data 1 marca, stanowiąca swego rodzaju symbol.
W czasie II wojny światowej, zanim jeszcze wojska sowieckie wkroczyły w obecne granice Polski dla wszystkich było jasne, że Sowieci nie będą skłonni oddać w ręce Polaków władzy nad swoim krajem. Do pełnienia marionetkowej roli przywódców komunistycznego państwa przygotowywano działaczy komunistycznych posłusznych władze sowieckiej. Od razu przyszły represje na działaczy niepodległościowych. 27 marca 1945 roku wywieziono do Moskwy 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, sądzonych tam w procesie trwającym od 18 do 21 czerwca 1945 roku.
Na terenach za postępującym frontem, niemal z marszu, rozpoczęły się represje, najpierw sowieckie stosowane przez NKWD oraz kontrwywiad wojskowy Smiersz, kontynuowane następnie przez polski aparat represji. Szybko „zagospodarowano” opuszczone przez niemieckiego okupanta więzienia i obozy. Trafiali tam żołnierze Armii Krajowej, ale nie tylko żołnierze.
17 stycznia 1945 roku Smiersz aresztował w Radomiu kilkudziesięciu sędziów, prokuratorów, urzędników. Było to zaledwie dzień po wyzwoleniu miasta. Wszystkich w nocy z 19 na 20 stycznia wywieziono na wschód. Represje i obawa przed aresztowaniem spowodowały, że wielu żołnierzy Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich czy Narodowych Sił Zbrojnych zostało zmuszonych do rezygnacji z normalnego życia i do ucieczki do lasu.
Radomskie życiorysy Żołnierzy Wyklętych
Wśród pomnikowych postaci podziemia niepodległościowego należy wiele osób związanych z Radomiem i regionem radomskim. Szacuje się, że podziemie niepodległościowe w regionie radomskim liczyło w latach 1945-1956 około 3 tysięcy osób. Największą strukturą terenową w całym okresie powojennym na terenie województwa kieleckiego był działający nieco ponad pół roku Inspektorat WiN kryptonim ZZK stworzony przez por. Franciszka Jerzego Jaskulskiego „Zagończyka”. Został on 26 lipca 1946 roku aresztowany w Jedlni Letnisku i 17 stycznia 1947 roku skazany na karę śmierci. Stracono go 19 lutego tego roku. Wybitną postacią ruchu niepodległościowego po II wojnie światowej był także Stefan Bembiński „Harnaś”. W 1945 roku wziął udział najpierw z 4 na 5 sierpnia w rozbiciu więzienia w Kielcach, a następnie 9 września w Radomiu.
Poznaj życiorysy wybitnych postaci podziemia niepodległościowego związanych z regionem radomskim - prezentujemy je przy zdjęciach w galerii:
Reklamy "na celebrytę" - Pismak przeciwko oszustom
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
