Drugie życie zapomnianej kapliczki w Cacowie. W planach jest odnowienie obiektu. Zobacz zdjęcia

W miejscowości Caców, niedaleko Nagłowic znajduje się zapomniana dla wielu kapliczka postawiona przez dziedzica Antoniego Górskiego wraz ze swoją żoną Marianną w 1892 roku. Od tamtej pory ta rodzina oraz ich potomkowie zajmują się tym symbolem pamięci.

- Każdego roku wycinam krzewy kiedy zaczynają rosnąć zbyt blisko kapliczki, sprzątam koło niej gałęzie, liście i śmieci pozostawione przez ludzi albo naniesione przez wiatr. Porządkami koło krzyża zajmuję się od jakichś trzydziestu lat, czyli od dzieciństwa. Często odwiedzałem swoich dziadków, którzy mieszkali tutaj wcześniej i im pomagałem przy niej. Moi przodkowie,Górscy, postawili tę kapliczkę około 1890 roku.

- opowiada Paweł Wieliński z Cacowa, potomek rodziny Górskich.

Z inicjatywą odnowienia obiektu wyszło Stowarzyszenie Patriotyczne Chrześcijańskie „Tyniec”. Stowarzyszenie od lat stara się o między innymi do zachęcania lokalnych społeczności do wspólnego dbania o zabytki architektury sakralnej, patriotycznej:

- Chcemy by kapliczki takie jak ta w Cacowie były łącznikiem pomiędzy przeszłością, a młodymi pokoleniami. Od wielu lat zajmujemy się tą problematyką w powiecie jędrzejowskim. Nadchodzi moment kiedy społeczeństwo Cacowa i gminy Nagłowice będą mogły włączyć się do inicjatywy odnowienia jej. Będę rozmawiać z wieloma osobami chętnymi do tego by wspólnymi siłami odrestaurować ten ponad 100-letni obiekt. Taka inicjatywa to świetna metoda do integracji lokalnej społeczności wokół fragmentu ich wspólnej historii.

- mówi prezes stowarzyszenia Witold Chmielewski.

Legenda o powstaniu kapliczki w Cacowie

Z postawieniem kapliczki w Cacowie jest zresztą powiązana pewna ciekawa legenda, którą przekazały Ewelina Małgorzata Wielińska oraz Agata Ewa Wielińska-Bukowska. Legenda rozpoczyna się przed końcem XIX wieku. Dziedzic Antoni Górski wraz ze swoją żoną Marianną i synem Janem mieszkali w pięknym dworze w Cacowie, posiadali oni także duże gospodarstwo rolne przejęte z dziada pradziada Gaszyńskiego. Wieczorami dziadek Antoni uwielbiał jeździć konno, przy okazji robiąc obchód swojego folwarku i rozmawiając z napotkaną ludnością wiejską. Chłopi często opowiadali mu przedziwne historie o różnych zjawiskach, które miały się dziać nocami w lasku nieopodal dworu Górskich. Jedna z nich mówiła o mężczyźnie w kapturze pojawiającym się na kopcu w pobliskim lasku ,wołającym do przechodniów, żeby podeszli, a on im wskaże gdzie zakopane jest złoto(ta legenda jest źródłem zainteresowania pośród amatorskich łowców skarbów). Dziedzic Antoni nie do końca wierzył chłopom w te opowieści do czasu kiedy sam nie doświadczył dziwnego zjawiska.

Według informacji przekazywanych z pokolenia na pokolenie rodziny Wielińskich miał on podczas jednej ze swoich przejażdżek spotkać młodego mężczyznę, który poprosił go o modlitwę i postawienie świętego krzyża w miejscu, które mu wskazał. Dziedzic próbował go zatrzymać jednak on bardzo szybko odszedł w mrok. Po powrocie do domu Antoni nie dowierzał co go spotkało, aż cały się trząsł i o wszystkim opowiedział swojej żonie Mariannie. Wczesnym rankiem razem pojechali do osoby, która mogła postawić taki krzyż. I tak na szczycie kopca w Cacowie w 1892 roku powstała święta kapliczka z Panem Jezusem na szczycie. Na pamiątkę na figurce Antoni i Marianna umieścili napis ,,Na Cześć Przedwiecznemu Bogu proszą o westchnienie fundatorowie Antoni i Marianna Górscy 1892r.". Po postawieniu krzyża ponoć wszystkie dziwne zjawiska już się nie powtarzały.

Czy kapliczką w Cacowie zajmuje się ktoś poza rodziną Wielińskich?

- Nie, dbamy o nią tylko my. Dbanie o kapliczkę to nasza rodzinna tradycja, moja siostra też się nią zajmowała. W okolicy krzyża jedynie czasami chodzą poszukiwacze skarbów z wykrywaczami metali zwabieni dawnymi legendami o złocie koło kopca, ale oni są nieszkodliwi i nigdy niczego nie ukradli. Jedyne co do tej pory znaleźli to fragment starego przystanku autobusowego zakopanego metr w ziemi. - dodaje ze śmiechem pan Paweł.

O rodzinie Górskich, którzy wybudowali kapliczkę, którą obecnie zajmują się ich potomkowie, wspomina również Marek Godlewski, regionalista z Jędrzejowa: - Rodzina Górskich walczyła w Powstaniu Styczniowym. Zresztą szczerze mówiąc to szlachta z całej tamtej okolicy, mieszkająca na tych terenach była szlachtą bardzo patriotyczną. W powstaniu brali udział i Gaszyńscy z Cierna, Górscy z Cacowa i inni. Niektórzy z nich może nie brali czynnego udziału w walkach ze względu na swój wiek, ale wspierali powstańców i pomagali tak jak mogli. Wielu mieszkańców naszego regionu brało udział w walkach również pod Małogoszczem. Nie ukrywam, że odrestaurowanie kapliczki w Cacowie, postawionej przez rodzinę powiązaną z powstaniem styczniowym byłoby bardzo dobrą inicjatywą.

Zobaczcie na zdjęciach jak obecnie prezentuje się kapliczka na kopcu w Cacowie: