Katastrofalne skutki wypalania traw. Świętokrzyskie w czołówce krajowej, strażacy i leśnicy biją na alarm

Na początek trochę statystyk: w ciągu ostatnich pięciu lat rekordowym pod względem ilości pożarów traw był rok 2019. Strażacy interweniowali wówczas ponad 3600 razy, ogniem objętych było blisko 1800 hektarów nieużytków, niewiele mniej zdarzeń było w roku 2020 wyjazdów bo ponad 2900 – spłonęło blisko 1300 hektarów powierzchni nieużytków. Dwa lata temu w roku 2022 znów blisko 3,5 tysiąca zdarzeń i objętych pożarem ponad 1600 hektarów, rekordowo dużo osób zostało poszkodowanych w tych zdarzeniach bo strażacy odnotowali 9 osób rannych w pożarach traw.

Ponad 90 procent pożarów traw to podpalenia. Bardzo często to osoby podpalające zostają poparzone podczas spowodowanego pożaru

– mówił starszy kapitan Marcin Bajur, rzecznik prasowy komendy wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Kielcach.

Co ciekawe, najwięcej zdarzeń strażacy odnotowują od piątku do niedzieli, a najczęściej interweniują na terenie powiatów sandomierskiego, kieleckiego i koneckiego. Warto podkreślić, że powiat sandomierski zajął niechlubne trzecie miejsce wśród wszystkich powiatów w Polsce pod względem liczby zdarzeń związanych z wypalaniem traw. Wyprzedziły go jedynie powiaty krakowski i piaseczyński. Na piątym miejscu w zestawieniu krajowym znalazł się powiat kielecki. W 2023 roku w Polsce doszło do ponad 21 tysięcy pożarów traw.

Jaki jest powód wypalania traw? Strażacy wymieniają kilka czynników: - Z naszych obserwacji wynika, że zwiększa się powierzchnia ugorów, tak jest na przykład w powiecie kieleckim. W powiatach pińczowskim i sandomierskim są duże powierzchnie pokryte suchą roślinnością ulokowane przy wałach przeciwpowodziowych. Po zimie w całym województwie porządkowane są działki co niestety sprzyja pożarom. Co istotne, im większa zagospodarowana powierzchnia rolna w danym powiecie tym mniej pożarów traw, tak jest na przykład w powiatach opatowskim i kazimierskim – wyliczał Marcin Bajur.

W środę, 6 marca w komendzie wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Kielcach podczas konferencji prasowej strażacy ruszyli z kampanią „STOP pożarom traw”. Wskazywano na ogromne liczby wyjazdów oraz zagrożenia, jakie niosą pożary traw.

Gospodarzem konferencji był zastępca komendanta wojewódzkiego świętokrzyskiej straży pożarnej starszy brygadier Marcin Machowski, zaproszono także dr hab. Rafała Kozłowskiego, z Zakładu Badań Środowiska i Geoinformacji Instytutu Geografii i Nauk o Środowisku kieleckiego Uniwersytet Jana Kochanowskiego, a także starszego specjalistę Pawła Kosina z Służby Leśnej z Nadleśnictwa Daleszyce.

Jak podkreślano, pożary traw stanowią ogromne szkody dla środowiska.

Flora i fauna bezpowrotnie są niszczone i latami się odbudowują. Środowisko naukowe wielokrotnie wskazuje, że zmiany spowodowane przez pożary suchej roślinności są bardzo szkodliwe dla środowiska. Negatywnie wpływają pożary na wierzchnie warstwy gleby, trawią roślinność tworząc przestrzeń dla inwazyjnych gatunków i roślin. Szkody wyrządzane są również atmosferze

– wskazywali specjaliści.

- Działania ratownicze są trudne i ryzykowne również dla strażaków. Warto zaznaczyć, że przy gaszeniu pożarów angażowane są znaczne siły i środki PSP i OSP. Wykorzystujemy również dromadery, czyli samoloty gaśnicze będące na wyposażeniu lasów państwowych. Wiele pożarów traw przenosi się również do lasów – dodawali strażacy.

W czasie podpalania traw zdrowiem i często życiem ryzykują sami podpalacze, bo pożary rozprzestrzeniają się bardzo szybko. Jak wyjaśniali ratownicy, sucha roślinność i podmuchy wiatru sprawiają, że żywioł jakim jest ogień rozprzestrzenia się bardzo szybko często niszcząc zabijając lub raniąc ludzi i zwierzęta oraz trawiąc to co spotyka na swojej drodze (zabudowania, lasy).
Warto także podkreślić, że wywoływanie pożarów jest karalne. Grzywna wynosi nawet do 30 tysięcy złotych, osobom wypalającym trawy grozi do 10 lat więzienia.

Bezmyślne działania i w teorii tylko łatwy sposób na usunięcie suchej roślinności po zimie przez ich podpalenie angażują ogromne siły strażackie a co za tym idzie i środku finansowe.

Każda interwencja to poważny wydatek finansowy. Strażacy zaangażowani w akcję gaszenia pożarów traw, łąk i nieużytków, w tym samym czasie mogą być potrzebni do ratowania życia i mienia ludzkiego w innym miejscu. Może się zdarzyć, że przez lekkomyślność ludzi nie dojadą z pomocą na czas tam, gdzie będą naprawdę potrzebni

– zaznaczali świętokrzyscy strażacy.