Demencja w potocznym języku jest czymś, co w medycynie nazywamy otępieniem, czyli stanem chorobowym, który pojawia się jako skutek nieprawidłowego funkcjonowania mózgu - często jego zaniku - po udarze, w cukrzycy i nadciśnieniu. - Zdecydowana przewaga zachorowań z kręgu chorób otępiennych dotyczy osób po 80. roku życia. Wiek ryzyka występuje jednak znacznie wcześniej i jest określany na około 65. rok życia - podaje doktor Justyna Pełka-Wysie-cka, lekarz zarządzający oddziałami AB Kliniki Psychiatrii w Szczecinie. - Im starsza osoba, tym większe ryzyko, że zachoruje. Paradoksalnie należy też pamiętać, że otępienia mogą występować nawet u bardzo młodych ludzi - dodaje specjalista.
Największą grupą otępień jest demencja na podłożu choroby Alzheimera. Drugimi co do częstości są demencje wynikające z uszkodzeń naczyniowych. Najczęstszą przyczyną jest rozwój miażdżycy, u podłoża której leży palenie papierosów i nadmierne spożywanie alkoholu, siedzący tryb życia, otyłość i tak dalej.
Pierwsze objawy
Początki bywają bardzo różne. Wszystko zależy od rodzaju otępienia, z jakim mamy do czynienia. - Zawsze należy jednak zwracać uwagę na zaburzenia pamięci, zwłaszcza tej świeżej, kiedy pacjent pamięta swoją młodość, natomiast nie pamięta, co jadł na śniadanie. Tutaj często pojawiają się pretensje do otoczenia: „Dlaczego mi nie powiedziałeś?”, „Ktoś mi to ukradł?”, „Dlaczego mi nie przypomniałeś?” - informuje doktor Pełka-Wysiecka.
W pewnym momencie człowiek przestaje rozumieć żarty, przestaje myśleć abstrakcyjnie. U innych osób mogą to być zaburzenia zachowania - ktoś nagle zmienia się charakterologicznie, staje się nieprzyjemny, agresywny. W przypadku demencji na podłożu choroby Alzheimera pojawiają się najpierw łagodne zaburzenia poznawcze - 7 procent z nich przechodzi w pełnoobjawową chorobę.
Liczy się szybka reakcja
Po dostrzeżeniu objawów należy skontaktować się z lekarzem, opowiedzieć mu o nich.
- Na pewno zleci konieczne badania - krwi, neurologiczne, obrazowe. Istnieją też otępienia rzekome, w których u podłoża nie leży schorzenie mózgu, tylko inna przyczyna, na przykład niedoczynność tarczycy, przewlekła anemia, niedobory witamin, pierwiastków. Dlatego tak ważna jest odpowiednia diagnostyka. Wtedy można pokusić się o postawienie rozpoznania i wdrożyć odpowiednie leczenie - podkreśla specjalista.
Niestety, nie ma lekarstwa, które wyleczyłoby z otępienia, można mówić tylko o hamowaniu rozwoju choroby. Włączenie leków opóźnia postępy choroby, ale nie odwraca ich. - Do objawów otępiennych, związanych typowo z zapominaniem, dochodzą zaburzenia zachowania - psuchopatologiczne, pacjent zaczyna widzieć różne rzeczy, słyszeć głosy, czuć zapachy, staje się niespokojny, pobudzony, agresywny. Leki łagodzą te objawy - zapewnia doktor Justyna Pełka-Wysiecka.
Czy chora osoba może mieszkać sama?
Najczęściej opiekunami dla siebie są małżonkowie, potem dzieci, wnuczęta. Należy zdawać sobie jednak sprawę, że nie zawsze możemy do końca zajmować się w domu osobą z zaawansowanym otępieniem. Często bliski wymaga opieki czysto specjalistycznej i nie możemy jej zapewnić ze względu na brak umiejętności. Dlatego czasami jedynym miejscem są jednostki medyczne - zakłady pielęgnacyjne, opiekuńczo-lecznicze. Warto również podkreślić, że bycie opiekunem osoby z otępieniem jest obciążające psychicznie i fizycznie. W tej chwili mówi się nawet o zespole obciążenia opiekuna, na który składają się konkretne objawy. To obniżenie nastroju, stany lękowe, zaburzenia snu, rozdrażnienie, problemy z zapamiętywaniem.
Zadbaj o bezpieczeństwo
Gdy zaczyna chorować nasz bliski, warto zwrócić uwagę na przedmioty, które nas otaczają i zadbać o większe bezpieczeństwo. Co możemy zrobić? Wymienić kuchenkę z gazowej na elektryczną, zabezpieczyć klamki w oknach i zamki w drzwiach wyjściowych, usunąć ostre przedmioty, kanty, które mogą być niebezpieczne przy upadku. Na kamienną podłogę powinno się podłożyć coś, co zapobiegnie poślizgnięciu, urazowi. W ubranie należy wszyć dane osoby i telefon kontaktowy opiekuna. To, czy osoba może wychodzić z domu, zależy od stopnia zaawansowania choroby. Istnieją tak zwane znaczniki - figury geometryczne, które przykleja się na poszczególne drzwi prowadzące do ważnych pomieszczeń. Inaczej oznaczona jest sypialnia chorego, inaczej łazienka, inaczej kuchnia. Pacjent takie znaki dużo łatwiej zapamiętuje, dlatego warto z nich skorzystać.
Demencja
Pojęcie otępienia odnosi się wyłącznie do sfery psychicznej. Istnieje bardzo wiele czynników, które mogą uszkodzić mózg i doprowadzić do obniżenia się sprawności umysłowej. W najcięższych przypadkach osoba z otępieniem nie jest w stanie w żaden sposób być aktywną zawodowo, społecznie, nie jest w stanie wykonywać czynności dnia codziennego, może mieć spore trudności z komunikacją, jak i z aktywnością zapewniającą zaspokajanie potrzeb fizjologicznych.
ZOBACZ TAKŻE: "Starzenie się społeczeństw to globalne wyzwanie". Badacze mózgu spotkali się w Lozannie
(Dostawca: TVN)
POLECAMY RÓWNIEŻ:
Poznaj i zastosuj w swojej diecie 25 zasad zdrowego żywienia
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
