Pod koniec września Nina Glińska, pracująca w Narodowym Instytucie Dziedzictwa w Kielcach obroniła pracę doktorską poświęconą początkom Wiślicy. Odpowiada ona na kilka pytań, ale wiele wątpliwości zostaje.
Doktor Glińska w ramach swego doktoratu opracowała zabytki wydobyte z ziemi pod czas badań 8 stanowisk archeologicznych znajdujących się na terenie Wiślicy i w Gorysławicach. Okazuje się, że po zakończeniu kolejnych etapów badań formułowano ogólne wnioski, ale nie opracowywano zabytków: fragmentów skorup, przedmiotów codziennego użytku, ozdób, co więcej niektóre ze stanowisk np. cmentarzysko na wyspie miejskiej – Regii nigdy nie zostały opracowane.
Praca opierająca się na analizie wszystkich detali z wykopalisk, a te rozpoczęto tuż po II wojnie światowej, dawała szansę na doprecyzowanie dat i rozjaśnienie wielu wątpliwości. Jest bowiem Wiślica miejscem zupełnie wyjątkowym ze względu na nagromadzenie w nim zabytków. W podobnym okresie działały tu dwa grodziska: na łąkach i Regii, na Regii odkryto także relikty dwóch zespołów pałacowo-kościelnych, ujawniono pozostałości kilku kościołów romańskich i kilku cmentarzysk. W kolejnych latach miastu przybywały gotyckie budowle: dom Długosza, dzisiejsza bazylika. Kres jego rozwojowi położył Potop Szwedzki.
Przez lata Wiślica żyła w blasku legendy: miała być stolicą państwa Wiślan i miejscem pierwszego chrztu. Legendę podtrzymywały wyniki badań milenijnych, kiedy to w związku z rocznicą chrztu Mieszka I w 966 roku zaczęto szukać śladów tej świetności. I chociaż twardych dowodów nie było to przyjęto, że znalezione w pobliżu kościółka św. Mikołaja zagłębienie jest misą chrzcielną wiążąc ją i kościółek z działalnością Cyryla i Metodego.
Historia sięgająca czasów plemiennych jakkolwiek piękna nie ma nic wspólnego z prawdą. Badania doktor Glińskiej nie pozostawiają wątpliwości: w Wiślicy nie natrafiono na zabytki potwierdzające, że w IX wieku istniało tu osadnictwo a po stolicy Państwa Wiślan z pewnością pozostałyby ślady.
- Początek Wiślicy to przełom X i XI wieku a jej największy rozwój przypada na XII wiek, czasy Henryka Sandomierskiego i Kazimierza Sprawiedliwego – mówi dr Nina Glińska. - Jestem przekonana, że Wiślica powstała w wieku X, ale o jej początkach ciągle wiemy bardzo mało.
To, że historia miasta zaczęła się w X wieku potwierdza datowanie obu grodów: na łąkach i Regii i osadnictwa na terenie miasta. Badaczka starała się ustalić, który z grodów był pierwszy, bo nie sposób uwierzyć, że w tym samym czasie istniały tak blisko siebie dwa. Doktor Glińska zakłada, że pierwszy powstał gród na Regii i dopiero po jego zniszczeniu w połowie X wieku wzniesiono gród na łąkach. Funkcjonował do połowy XII, zabytki wskazują, że mieszkali w nim Wielkopolanie więc grodzisko było ośrodkiem administracyjnym monarchii piastowskiej. Stacjonowała tu drużyna książęca. Gród spalono w trackie najazdu Rusinów i Połowców w 1135 roku.
Najprawdopodobniej po jego zniszczeniu mieszkańcy przenieśli się na wyspę miejską, na której powstał także imponujący zespól budynków pałacowo-kościelnych. To dwa palatia i sąsiadujące z nimi świątynie – rotundy. Powstały one w końcu XI lub na początku XII wieku, lecz znowu trudno odpowiedzieć na pytanie w jakiej kolejności je budowano. Doktor Glińska, tak jak w przypadku grodów uważa, że nie wzniesiono ich jednocześnie a fakt, że jedna z rotund jest odsunięta od budynku pałacowego tłumaczy, że ją wzniesiono pierwszą. - Wokół rotundy znajdowało się cmentarzysko i być może wznosząc pałac nie chciano niszczyć grobów – mówi dr Glińska.
- Wszystkie inne znane palatia stykają się z rotundami.
Tajemnic w historii Wiślicy jest więcej.
POLECAMY RÓWNIEŻ:
Rekordowe polskie budynki. Co o nich wiesz?
Zmiany klimatyczne - czarne scenariusze | Z którą partią ci po drodze? Quiz |
Tu mieszka się najlepiej - ranking jakości życia | Co wiesz o grillowaniu? Quiz |
- Miasto zasługuje na całościowe ich pokazanie, by turysta mógł ogarnąć cały fenomen Wiślicy a nie pojedyncze obiekty - dodaje archeolog.
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?