Rocznica śmierci generała Szarego w Starachowicach. W uroczystościach udział wzięły córki (zdjęcia)

Generał Antoni Heda-Szary

Dwie córki generała, od lewej: Maria Hamilton i Teresa Heda-Snopkiewicz.
(fot. Kazimierz Cuch)

Generał Antoni Heda-Szary

urodził się 11 października 1916 roku w Małomierzycach koło Iłży. Uczęszczał do Szkoły Technicznej w Radomiu, a w 1937 roku został powołany do Szkoły Podchorążych Rezerwy. Po wybuchu II wojny światowej walczył w 12. Dywizji Piechoty pod Iłżą i na wschodnich terenach przedwojennej Polski. Schwytany przez NKWD został osadzony w twierdzy, w Brześciu, a potem w obozie jenieckim. Uciekł stamtąd i rozpoczął działalność konspiracyjną. Jego pierwszą głośną akcją było rozbicie więzienia w Starachowicach i uwolnienie 80 ludzi. To głównie z nich utworzył oddział “Szarego". Wsławił się akcjami w Iłży, Końskich, Starachowicach, Kielcach, a podczas akcji “Burza" walczył w Radoszycach, Trawnikach, Szewcach.

Najbardziej brawurowa była powojenna akcja rozbicia 5 sierpnia 1945 roku komunistycznego więzienia w Kielcach. Uwolniono wówczas kilkuset więźniów, aresztowanych przez Urząd Bezpieczeństwa. “Szary" został aresztowany w 1948 roku w Gdyni. Otrzymał cztery kary śmierci, zamienione później na dożywocie. W więzieniu spędził osiem lat.

Internowany został ponownie podczas stanu wojennego. Pełnił wówczas funkcję przewodniczącego Niezależnego Związku Kombatantów “Solidarność". W 1990 roku zjednoczył 30 organizacji kombatanckich tworząc Światową Federację Polskich Kombatantów. W 2006 roku został mianowany przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego generałem brygady. Za zasługi wojenne został odznaczony dwukrotnie krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Był honorowym obywatelem kilkunastu miast i miejscowości na Ziemi Kieleckiej.

Legendarny dowódca Armii Krajowej zmarł 14 lutego 2008 roku, mając 91 lat. Jest pochowany na cmentarzu w Podkowie Leśnej, koło Warszawy.

Generał zmarł 14 lutego 2008 roku, w Otrębusach pod Warszawą. Jest pochowany na cmentarzu w Podkowie Leśnej. Uroczystości w czwartek, w Starachowicach w szóstą rocznicę śmierci generała odbyły się też w 70 rocznicę jednej z brawurowych akcji jego oddziału partyzanckiego Armii Krajowej.

Był to VI Dzień Pamięci Generała Szarego, organizowany wspólnie przez Urząd Miejski w Starachowicach, Gimnazjum numer 1 i Towarzystwo Przyjaciół Lasu Kotyzka.

24 marca będzie też 70 rocznica ataku oddziałów partyzanckich pod dowództwem Antoniego Hedy-Szarego na okupacyjne, starachowickie zakłady Herman Goering Werke. 24 marca 1944 roku partyzancka akcja "Szarego" miała na celu opanowanie fabryki, rozbrojenie kompanii wartowniczej i wysadzenie głównych maszyn pociskowi, by wstrzymać produkcję zbrojeniową w Starachowicach. Wzięło w niej udział 200 żołnierzy Armii Krajowej. Nie do końca się udała. Zginęło kilku partyzantów i drugie tyle Niemców.

GRA TERENOWA

Delegacja tej szkoły 14 lutego była na grobie generała w Podkowie Leśnej pod Warszawą. W środę 26 lutego, tradycyjnie przeprowadzono patriotyczną grę terenową dla uczniów ostatnich klas szkół podstawowych i uczniów gimnazjów. Prowadziła trasą z ważnymi punktami w historii okupacyjnej Starachowic.

Każdy patrol wyruszył samodzielnie w trasę zgodnie ze wskazaniami i instrukcjami zawartymi na otrzymanej bezpośrednio przed startem, karcie patrolowej, z załączonym Planem Miasta Starachowice.

OKOLICZNOŚCIOWA AKADEMIA

Akademię rozpoczęto wprowadzeniem sztandarów kombatanckich i sztandaru szkoły oraz hymnem państwowym. Czwartkowe uroczystości w sali gimnastycznej Gimnazjum nr 1 zaszczyciły swoją obecnością dwie córki generała: Teresa Heda-Snopkiewicz i Maria Hamilton. Młodzież przywitała je kwiatami.

Prowadząca akademię Małgorzata Niwicka najpierw udzieliła głosu wspomnianym córkom, które dużo mówiły o okupacyjnych i powojennych, przykrych, a nawet tragicznych doświadczeniach ojca oraz najbliższej rodziny.

Po nich głos zabrała Małgorzata Szlęzak- zastępca prezydenta Starachowic. Były okolicznościowe wystąpienia kombatantów ze Starachowic i Skarżyska-Kamiennej, radnej Starachowic, przedstawicielki Starostwa Powiatowego w Starachowicach.

Młodzież gimnazjum przedstawiła zebranym obszerny, patriotyczny program artystyczny. Jego wysoki poziom dodał splendoru całej uroczystości. Wyraźnie, bardzo pozytywnie podsumował obchody szóstej rocznicy śmierci generała.

Były one skromniejsze niż w latach poprzednich, gdy z tej okazji grała nawet Orkiestra Reprezentacyjna Wojska Polskiego, w 2012 roku.